Günümüz otomobillerinde gaz kelebeği elektronik olarak kontrol edilmektedir. Peki gaz kelebeği kontrol uyarı ışığı neden yanar? Gaz kelebeği kontrol arızası belirtileri nedir? Tüm bu sorulara yanıt arayacağız.
Otomobiller ilk üretilmeye başladıkları zaman motorun hızını kontrol etmek için, motora hava girişi el gazı ile yapılıyordu. Daha sonra gelişen otomobil teknolojisiyle birlikte motor devri ve araba hızı için sürücünün sağ ayağını gaza basması gerekti. Böylece gaz pedalı ortaya çıktı. Karbüratöre bağlı basit bir tel yardımı ile motora gaz verilebilir hal geldi. Sürücü gaza bastığı anda bir tel çekilir ve hava akış kelebeği açılarak motora hava girmesi sağlanmış olur. Bu sistem 90’lı yılların başına kadar hemen hemen aynı kaldı. Bu sistem bulunan araçlara karbüratörlü araçlar adı verilmektedir.
Ancak özellikle 90’lı yılların ikinci yarısından itibaren otomobillerde daha fazla elektronik kontrollü sistemler kullanılmaya başladı. Sürücü ayağını gaza bastığında bir tel yardımıyla değil bir elektronik sistem tarafından gaz kelebeği açılıp kapanmaya başladı. Böylelikle daha fazla bilgisayarlı sistem kullanılmış olmaya başladı. İşte bu tür sisteme elektronik gaz kelebeği kontrolü (ETC) adı verilir.
Başlıklar
Elektronik Gaz Kelebeği Kontrolü Ne İşe Yarar?
Elektronik gaz kelebeği kontrolü, aracınızın ana bilgisayarı olan motor kontrol ünitesi (ECU) ile entegre çalışan bir sistemdir. Gaz pedalıyla çalıştırılan bir kontrol modülü ve motor üzerinde bir elektronik gaz kelebeği gövdesi (ACV) kullanır. Elektronik yakıt enjeksiyonu (EFI) sistemi de elektronik gaz kelebeği kontrol modülü (ETC) tarafından kontrol edilir. Bu üç sistem birlikte çalışarak motorun hassas gaz dengesini ayarlar.
Gaz pedalına her bastığınızda, ETC sistemi, EFI’ya yakıt akışını artırırken motora daha fazla hava çekilmesini sağlamak için ACV’nin dahili kelebek valfini açar. Böylelikle motora gaz verilmiş olur.
Ayrıca ETC’nin bir diğer görevi de soğuk çalıştırma sırasında aracın motorunun daha çabuk artması için motor rölanti hızını artırmaktır. Bu şekilde soğuk çalıştırma koşullarında motor daha kısa sürede verimli hale getirilir. (Ayrıca Bkz: Rölanti Kontrol Valfi Nedir?)
Birçok hava kontrol valfinde bir gaz kelebeği konum sensörü (TPS) bulunur. TPS, ECU’ya hava valfinin doğru bir şekilde açıldğnı doğrulayan bir sinyal gönderir.
Elektronik Gaz Kelebeği Kontrol Lambası Neden Yanar?
- ETC sisteminde elektrik sorunları olabilir.
- Hava kontrol valfi arızalı olabilir.
- Gaz kelebeği konum sensörü arızalı olabilir.
Elektronik Gaz Kelebeği Kontrol Arızasının Belirtileri
- Motorun stop etmesi
- Gaz yememe sorunları
- Motorun teklemesi
- Rölantide dalgalanma
- Arabada performans düşmesi
- Gaza sabit basmanıza rağmen arabanın bir hızlanıp bir yavaşlaması
- Arabanın belirli bir hız üzerine çıkamaması (Limp modu olabilir)
- Motorun zor çalışması veya hiç çalışmaması
- Yakıt tüketiminin aşırı şekilde artması
- Egzozdan siyah duman çıkması
Kaynak : otomobilweb